Oorsprong
De oorsprong van de regelgeving komt voort uit de eerdergenoemde Europese Green Deal. Deze Green Deal houdt in dat vanaf 2050 binnen de Europese Unie per saldo geen broeikasgassen meer uitgestoten mogen worden. Om dit te realiseren moeten overheden, particulieren maar ook bedrijven hun steentje bijdragen. Met deze regelgeving tracht de Europese Commissie meer transparantie te creëren in welke impact bedrijven hebben op mens, samenleving en milieu. Daarnaast worden bedrijven verplicht de impact te vertalen naar concrete cijfers. Dit verhoogt de begrijpbaarheid waardoor de toegevoegde waarde van het duurzaamheidsverslag stijgt.
Voor wie geldt de CSRD
Duurzaamheidsverslaggeving is niks nieuws. In 2018 werd al bepaald dat organisaties van openbaar belang (hierna: OOB’s) over duurzaamheid moeten rapporteren. Dit gebeurde ook via een duurzaamheidsverslag. Door de invoering van de CSRD wordt de kring van bedrijven fors vergroot. Alle grote bedrijven die aan twee van de drie volgende criteria voldoen zijn vanaf 2023 verplicht aan de CSRD te voldoen:
- Meer dan 40 miljoen euro omzet;
- Meer dan 250 medewerkers of fte; en
- Meer dan 20 miljoen euro balanstotaal.
Hierbij is het belangrijk om te realiseren dat de CSRD kan doorwerken tot ver in de groep. Stel dat de moedermaatschappij c.q. het hoofd van de groep voldoet aan de criteria en een duurzaamheidsverslag moet opstellen, de informatie zal voor het merendeel uit de dochtermaatschappijen opgehaald moeten worden.
Dubbele materialiteit
Bedrijven hebben vaak een zogenaamd inside-out-perspectief: Hoe kunnen wij met onze activiteiten de druk en impact op het milieu verminderen? De CSRD draait dit perspectief om en gaat uit van een outside-in-perspectief: Welke impact heeft het milieu op onze activiteiten en waardeketen? De dubbele materialiteit moet bijdragen aan het veranderen van dit perspectief.
De ene kant van de materialiteit bevat het outside-in perspectief: Bedrijven zijn verplicht na te gaan wat de financiële risico’s van duurzaamheid, klimaatverandering en sociale veranderingen voor het bedrijfsmodel en de strategie zijn. De andere kant bevat het inside-out perspectief namelijk dat er gekeken moet worden naar de financiële vertaling van de risico’s voor mens en milieu die voortkomen uit de bedrijfsactiviteiten.
Verslaggeving
In artikel 19 bis van de CSRD is een beschrijving opgenomen welke zaken opgenomen moeten worden in het bestuursverslag/de duurzaamheidsrapportage. Het bedrijfsmodel en de strategie moeten worden onderworpen aan een duurzaamheidsanalyse. Welke risico’s zijn er voor het milieu, welke risico’s zijn er voor het bedrijf zelf en welke kansen zijn er om meer op duurzaamheid in te spelen? Toekomstige plannen, uitbreidingen, overnames en investeringen moeten toegelicht worden waarbij onderbouwd wordt hoe deze bijdragen aan een energie neutrale Europese Unie (EU).
Er moet een risicoanalyse gemaakt worden waarin de belangrijkste feitelijke of potentiële ongunstige effecten die verband houden met de waardeketen van de onderneming worden toegelicht. De waardeketen van een bedrijf is niet gelimiteerd tot binnen de EU, ook activiteiten buiten de EU moeten meegenomen worden. Uiteraard moeten de maatregelen die genomen worden tegen die risico’s ook beschreven worden.
Dit proces, ook wel de zorgvuldigheidsprocedure of due diligence-proces genoemd, moet openbaar gemaakt worden. Bedrijven moeten dergelijke processen inrichten, implementeren en ‘assurance-ready’ maken.
De opgenomen informatie in het duurzaamheidsverslag moet zowel kwalitatief (tekst) als kwantitatief (cijfers) zijn. Er moet sprake zijn van informatie op de korte, middellange en lange termijn waarbij concrete kritische prestatie indicatoren (KPI’s) als basis dienen voor het meten van de voortgang.
Dit is overigens een erg korte beschrijving van alle informatie die toegelicht moet worden. Via deze weg kun je de CSDR raadplegen, zie aldaar pagina 50 voor de beschrijving van de duurzaamheidsrapportage.
Standaarden voor verslaggeving
De Europese Commissie zal, zoals opgenomen in het voorstel van de CSDR, Europese standaarden publiceren voor hoe de duurzaamheidsverslaggeving voor grote ondernemingen eruit moet zien. De eerste standaarden moeten uiterlijk op 31 oktober 2022 worden goedgekeurd. De standaarden moeten bijdragen aan een waarheidsgetrouwe en begrijpelijke weergave van de informatie in het duurzaamheidsverslag. Om nu toch al een idee te krijgen kun je eens een jaarrekening van een Nederlandse beursgenoteerde onderneming bekijken.
Wat gaat de accountant doen?
De accountant kan met verschillende diepgang de werkzaamheden verrichten, resulterend in verschillende maten van zekerheid. De meest gangbare vorm is een ‘redelijke mate van zekerheid’ waarbij de accountant oordeelt over het controleobject. Voor de eerste jaren gaat voor de duurzaamheidsrapportage een ‘beperkte mate van zekerheid’ gelden. De mate van zekerheid die de accountant bij de toekomstige inschattingen over duurzaamheid geeft is daarmee lager dan de mate van zekerheid waarmee een jaarrekening wordt gecontroleerd.
Tot slot
Het jaar 2023 lijkt nog ver weg maar over minder dan 17 maanden is het al 2023. Bedrijven moeten nagaan hoe ze hun duurzaamheidsinformatie meetbaar kunnen maken en hoe betrouwbaar de processen zijn die de informatie leveren. Als dergelijke systemen nog opgetuigd moeten worden, zal dit een aanzienlijke investering zijn los van het opstellen van een duurzaamheidsstrategie en concrete doelstellingen.
Publicatiedatum: 18-08-2021